Wersja tekstowa ulotki na temat profilaktyki cukrzycy u dzieci

Dzieci profilaktyka cukrzycy

Cukrzyca u dzieci w Polsce

• U dzieci może wystąpić zarówno cukrzyca typu 1 (ponad 90% przypadków), która jest chorobą autoimmunologiczną, jak i typu2, spowodowaną przede wszystkim przez czynniki środowiskowe (zła dieta, brak aktywności fizycznej).
• Wciągu ostatnich 25 lat zachorowalność na cukrzycę typu1 zwiększyła się 5-krotnie.
• 22% dzieci i młodzieży w wieku 9- 18 lat zmaga się z nadwagą lub otyłością, a to główne czynniki sprzyjające cukrzycy typu 2. 

Rodzicu pamiętaj

• Nie podawaj dziecku słodyczy na pocieszenie czy w formie nagrody za dobre zachowanie.
• Naucz dziecko po jakie zdrowe przekąski może sięgać wciągu dnia i zadbaj o ich wcześniejsze przygotowanie.
• Nie kupuj dziecku słodkich napojów, naucz je pić wodę.
• Daj dziecku dobry przykład.
• Zapewnij dziecku odpowiednią aktywność fizyczną.
• Czytaj etykiety produktów – wybieraj żywność zmniejszą zawartością cukru.
• Gdy zaobserwujesz u dziecka pierwsze objawy cukrzycy, koniecznie udaj się do lekarza rodzinnego w celu wykonania badania poziomu glukozy na czczo.

Cukrzyca typu 1

Czym się charakteryzuje?

Wynika z niedoboru lub całkowitego braku insuliny, wytwarzanej przez komórki trzustki, z powodu ich niszczenia przez układ odpornościowy. Insulina ma za zadanie transport cukru z krwi do komórek ciała. Cukrzyca typu 1 wymaga podawania choremu insuliny podskórnie, aby utrzymywać prawidłowy poziom cukru we krwi.

Niepokojące objawy:

• Nadmierne pragnienie.
• Częste oddawanie dużych ilości moczu, także w nocy.
• Zmęczenie, apatia.
• Chudnięcie.
• Zajady w kącikach ust.
• Zapach acetonu z ust.
• Zaburzenia widzenia.

Profilaktyka

Aktualnie cukrzycy typu 1 nie można zapobiec, można jedynie opóźnić jej początek. Przypuszcza się, że niektóre czynniki środowiskowe mogą mieć wpływ na inicjowanie choroby u dzieci z predyspozycją genetyczną.

Dlatego warto obniżać czynniki ryzyka przez:

• unikanie infekcji i prawidłowe ich leczenie;
• podawanie dziecku witaminy D (w ilości uzgodnionej z lekarzem);
• unikanie stresu;
• karmienie piersią i unikanie zbyt wczesnego (przed czwartym miesiącem życia) lub zbyt późnego (powyżej szóstego miesiąca życia)
• rozszerzania diety;
• unikanie nadmiaru cukrów i węglowodanów oraz pokarmów wysokoprzetworzonych (o wysokim indeksie glikemicznym).

Cukrzyca typu 2

Czym się charakteryzuje?

To przewlekłe schorzenie metaboliczne, które zaburza mechanizmy wykorzystania glukozy w organizmie. U jego podłoża leży tzw. insulinooporność (oporność ciała na insulinę). W jej efekcie, organizm produkuje nadmierne ilości hormonu - insuliny, co prowadzi do niewydolności trzustki.

Niepokojące objawy:

• Zwykle przypadkowo stwierdzone podwyższenie glukozy we krwi.
• Otyłość.
• Przebarwienia skóry na szyi, w dołach pachowych i pachwinach.
• Zmęczenie, senność.
• Pogorszenie ostrości wzroku.
• Infekcje intymne.

Profilaktyka

Kluczowe w profilaktyce cukrzycy typu 2 są aktywność fizyczna i ukształtowanie u dzieci prawidłowych nawyków żywieniowych tj.:

• regularne spożywanie posiłków (4-5 posiłków co 3-4 godziny);
• niedopuszczanie do przegłodzenia lub przejedzenia;
• picie odpowiedniej ilości wody;
• jedzenie węglowodanów złożonych (produkty pełnoziarniste - z tzw. „ciemnej mąki”, warzywa, nasiona roślin strączkowych);
• unikanie węglowodanów prostych (znajdują się np. w słodyczach, słodzonych napojach, produktach zbożowych z pełnego przemiału - z tzw. „białej mąki”, ale także w owocach i produktach mlecznych);
• ograniczenie niezdrowych przekąsek (np. chipsów), żywności przetworzonej (zawierającej sztuczne barwniki, konserwanty, dużo cukru, soli i tłuszczu).

Telefoniczna Informacja Pacjenta: 800 190 590

Wejdź na stronę internetową: pacjent.gov.pl

Wejdź na stronę internetową: diety.nfz.gov.pl

Wersja tekstowa ulotki na temat profilaktyki otyłości u dzieci

Dzieci profilaktyka otyłości

Cukier, otyłość, konsekwencje - raport NFZ

W przypadku osób poniżej 20 roku życia z otyłością zmaga się 13% chłopców i 5% dziewczynek, natomiast nadwaga dotyczy 31% chłopców i 21% dziewcząt. Ok. 30% dzieci w wieku 8 lat pije napoje gazowane co najmniej raz w tygodniu, a ok. 67% nastolatków spożywa napoje energetyczne.

Otyłość w raporcie Światowej Organizacji Zdrowia

WHO podaje, że dzieci w Polsce tyją najszybciej w Europie. Problem otyłości i nadwagi dotyczy 10% dzieci i młodzieży na świecie.

OTYŁE DZIECKO TO OTYŁY DOROSŁY

U otyłego przedszkolaka prawdopodobieństwo pozostania otyłym w przyszłości jest ponad czterokrotnie większe niż u jego rówieśników o prawidłowej masie ciała.

CZY WIESZ

Czym jest otyłość i jak ją rozpoznać?

Otyłość to nieprawidłowe i nadmierne gromadzenie się tłuszczu w organizmie, które może mieć negatywny wpływ na zdrowie. Do określenia prawidłowości masy ciała u dzieci do ukończenia osiemnastego roku życia stosowane są tabele lub siatki centylowe (osobne dla chłopców i dziewcząt).

Zgodnie z obowiązującą definicją WHO:

• nadwaga występuje gdy wartość wskaźnika jest równa lub większa od 85 centyla;
• otyłość występuje gdy wartość wskaźnika przekracza 95 centyl.

Nadwagi dziecka nie można lekceważyć, bo nadwaga to tzw. przedotyłość / stan przedotyłościowy.

Czynniki rozwoju otyłości:

• Nieprawidłowe nawyki żywieniowe, takie jak nieregularne spożywanie posiłków, zbyt duże porcje, zbyt mała ilość warzyw i owoców, spożywanie napojów słodzonych oraz żywności przetworzonej, podjadanie kalorycznych przekąsek.
• Zbyt mała aktywność fizyczna i siedzący tryb życia.
• Czynniki psychologiczne (stres, depresja, napięcie emocjonalne).
• Rodzinne skłonności do otyłości.
• Predyspozycje genetyczne.
• Niektóre konsekwencje zdrowotne otyłości mogą pojawić się w dzieciństwie, większość jednak pojawia się w wieku dorosłym.

Konsekwencje otyłości:

• Zaburzenia gospodarki lipidowej.
• Zaburzenia gospodarki węglowodanowej z cukrzycą typu 2, insulinooporność.
• Nadciśnienie tętnicze.
• Stłuszczenie wątroby.
• Bezdech senny.
• Zaburzenia kostno-stawowe związane z przeciążeniem kości i mięśni.
• Zaburzenia emocjonalne.
• Większa predyspozycja do chorób nowotworowych w wieku dorosłym.

Dzieci z otyłością mają mniejsze poczucie własnej wartości, miewają stany depresyjne oraz wykazują trudności w nawiązywaniu kontaktów.

Profilaktyka otyłości:

• Aktywność fizyczna – 60 minut dziennie.
• Spożywanie regularnie 4-5 mniejszych posiłków w ciągu dnia w gronie rodzinnym, a nie przed telewizorem.
• Zwiększenie spożycia pieczywa pełnoziarnistego, grubych kasz, płatków owsianych, warzyw i owoców odpowiednio do wieku dziecka.
• Ograniczenie spożycia przetworzonych produktów zbożowych (białe pieczywo, makarony pszenne), słodyczy i wysokokalorycznych przekąsek.
• Zastąpienie napojów słodzonych i soków wodą mineralną.
• Dbanie o odpowiednią długość i jakość snu.
• Wspieranie emocjonalne dzieci i zaangażowanie całej rodziny we wprowadzane zmiany.

Darmowe plany żywieniowe dostępne są na www.diety.nfz.gov.pl a zestawy ćwiczeń na kanale YouTube Akademii NFZ.

Telefoniczna Informacja Pacjenta: 800 190 590

Wejdź na stronę internetową: pacjent.gov.pl

Wejdź na stronę internetową: diety.nfz.gov.pl